Brieven

Het zal geen verwondering wekken dat Willem Elsschot ook in zijn brieven de bondige stijl hanteerde die hem als schrijver kenmerkt. Dat alleen al maakt het tot een genot om die brieven te lezen. Daarbij zijn ze veelal geestig en wordt er niet in gezeurd. Zo iets komt in onze literatuur zelden voor.

De brieven van Elsschot zijn van buitengewoon belang voor de kennis van zijn leven en zijn werk. Ze belichten de rol die Jan van Nijlen heeft gespeeld als kritisch lezer van het manuscript van Villa des Roses, ze laten zien dat het Elsschot nooit aan bewonderaars van zijn werk heeft ontbroken, maar dat tot tweemaal toe een wereldoorlog zijn literaire carrière heeft gefnuikt. Via de brieven valt van dag tot dag de ontvoering van 'Tsjip' te volgen en kan er een boeiende vergelijking worden gemaakt met de wijze waarop Elsschot deze zaak tot literatuur verhief. Bovenal gaan Elsschots brieven over 'stijl'. Eindeloos stelt hij zijn Nederlandse correspondenten vragen naar de juiste manier van uitdrukken, niet uit onzekerheid, maar uit fierheid op de klassieke toon die zijn proza kenmerkt: 'Ik ben misschien de eenige die, op 't ogenblik, in N. en Z. Nederland NEDERLANDSCH schrijft.'