Het Leugenboek. Misvattingen en bedrog in de geschiedenis

Fake news! Donald Trump is kampioen 'beschuldigen van de media'. Tegelijkertijd lanceert hij zelf het begrip alternative facts. Alsof een en dezelfde gebeurtenis zich afspeelt in parallelle werelden en er twee of meer versies van de feiten zijn. De media spreken er schande van. Historici weten beter. Dit fenomeen is niet nieuw. Kroniekschrijvers en historiografen van allerlei pluimage bezondigden zich meer dan eens aan het verdraaien van de werkelijkheid: I. Nestors van de ruimtevaart (1931-1945) II. De Amazonen (ca. 455 v.Chr.) III. Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) IV. De Guldensporenslag (1302) V. De onbeminde van God (ca. 930) VI. 'Sink the Bismarck' (1941) VII. Santo Tomás de Castilla (1840-1854) VIII. De Gallische Oorlog (58-51 v.Chr.) Ugo Janssens belicht deze en andere cases over gebeurtenissen in het verleden waarvan de waarheid maar moeilijk aan het licht komt: omdat ze gewoon worden gekopieerd, omdat men aannames doet die staalhard de leugen verkiezen boven de waarheid. Het leugenboek leert vooral dat historische kritiek, de feiten laten spreken, en argumenten voor en tegen afwegen, de enige heilzame weg is. Intellectuele eerlijkheid dus als wegwijzer voor elk historisch onderzoek.