De tijd van wereldoorlogen en crisis, 1900-1950

Nederland werd in de eerste helft van de vorige eeuw uit haar zelfgenoegzaamheid wakker geschud in de moderne tijd. Lukte het tijdens de Eerste Wereldoorlog nog om een verzuilde maatschappij te beschermen tegen de grote wereld, de crisisjaren en moderne communicatie doorbraken het isolement. Moderne ideeën en middelen wonnen terrein. In Duitsland kwam het tot een nationalisme dat ook in Nederland leidde tot verwoesting en vervolging. In Nederlands-Indië kreeg het Indonesisch nationalisme steun in de rug van de Japanse bezetters.