Verlichting en terreur

John Gray, ziet in de ideeën van de Verlichting de kiem van het kwaad dat de twintigste eeuw overspoelde en de éénentwintigste eeuw bedreigt. Of het nu gaat om communisme, fascisme, neoconservatisme of terrorisme, aan de basis ervan staat het geloof in de mogelijkheid van een herschepping van de wereld volgens de radicale opvattingen van een kleine groep fanatici.
De Franse Verlichting heeft dit geloof, dat fantastischer, ongelofelijker en irrationeler is dan welke religie ook, met enorme overtuigingskracht in Europa geïntroduceerd. Gray vindt meer wijsheid in de bijbelse mythe van de zondeval en de daarmee verbonden opvatting van het menselijk tekort.
De terreur van Al-Qaida maakt duidelijk dat deze radicale ideeën uit de Verlichting ook grote aantrekkingskracht hebben in andere continenten. Het zou een gevaarlijke misvatting zijn het fundamentalisme van Al-Qaida af te doen als middeleeuws geloof. In Al-Qaida ontmoet het westen de karikatuur van zijn eigen moderne idealen.