Vrede en oorlog, een wereldgeschiedenis

Het bescheiden recept van Holslag is nederigheid en gevoeligheid. Nederigheid ten aanzien van de idealen en gevoeligheid voor zowel de steun in het eigen land als voor de gevoeligheden van de andere partij. Maar is die nederigheid niet toegenomen? Wie durft zich nog als 'universele leider' te betitelen? Of komt dat ook weer terug, bijvoorbeeld in de cultus rond Xi Jinping? Vooruitgang is niet alleen maar een opgaande lijn, maar heeft vaak zijn eigen prijs. Machtspolitiek heeft mede dankzij technologische vooruitgang in de twintigste eeuw nieuwe extremen bereikt. En voor deze eeuw zijn er geen garanties. De blik vanuit 3000 jaar geschiedenis is een mooi tegenwicht tegen het modieuze idee dat 'wij' zoveel anders dan onze voorouders. De recidivekans blijft groot, dat is de waarschuwing.