De pausen, een geschiedenis

De geschiedenis van het pausdom - de oudste monarchie ter wereld - wemelt van intrige, moord, verraad en mysterie. De Britse historicus John Julius Norwich vertelt het verhaal van de pausen van Petrus tot nu met verbluffende helderheid. Hij deinst niet terug voor smakelijke details maar houdt de grote lijn scherp in het oog. Daarbij weet hij met speels gemak sprekende documenten te vinden uit de tijd zelf, zoals brieven en dagboeken met vaak onthutsende inhoud.
Sommige pausen waren helden en heiligen, andere juist genotzuchtige levensgenieters, gewetenloze schurken of meedogenloze opportunisten. Het knappe is dat Norwich nooit schoonwast of demoniseert: van elke paus weegt hij licht- en schaduwzijde eerlijk en open tegen elkaar af. Een geldwolf kan best een prima bestuurder zijn, en een heilige een nul in diplomatie.
Veel aandacht heeft Norwich ook voor de verdiensten van de pausen op het gebied van kunst en cultuur in Rome. Tal van prikkelende vragen passeren de revue. Waarom was er ooit een hele vleugel van het Vaticaan ingericht voor een moslimprins, die bij de bevolking van Rome veel populairder was dan de paus zelf? Ligt Petrus wel echt onder de St. Pieter begraven? Was er echt een weergaloos aantrekkelijke Romeinse schoonheid, die achtereenvolgens zowel haar minnaar als haar zoon op de Heilige Stoel wist te installeren? Was er ooit een bordeel gevestigd in het paleis van Lateranen? Was Pius XII werkelijk een antisemiet en racist? En hoe stond de Romeinse bevolking tegenover de pauselijke heerschappij?